Het archief

Van de begintijd van de kerkenraad (1737), diaconie (1737) en kerkvoogdij (1823) is van een archief of archivaris nauwelijks iets bekend.
In oude notulen is een enkele keer sprake van ‘de kist’, waarin belangrijke stukken werden opgeborgen. Vanaf 1831 is er een kerkelijke ontvanger, die waarschijnlijk belangrijke zaken bewaarde.

Kapel bij Huis Hengelo

Vóór de reformatie was bij de Hof Hengelo, later de havezate ‘Huis Hengelo’ een kapel, die dienst deed als parochiekerk (locatie op de begraafplaats aan de Bornsestraat). Bij nauwkeurige beschouwing van tekening en schilderij van deze kerk én de kapel te Bronkhorst (Gld) valt enige overeenkomst niet te ontkennen. Aangezien de kapel te Bronkhorst voor het eerst genoemd wordt in 1344, zou dit mogelijk ook de stichtingstijd kunnen zijn.

Pastoor Geerdink zegt in zijn boek van 1895 ‘Bijdragen tot de geschiedenis van het Archidiaconaat en Aartspriesterschap Twente’, dat de kapel vóór 1300 een parochiekerk voor het dorp was met St.Lambertus als kerkpatroon, overigens zonder bronvermelding.

Huis Hengelo

Huis Hengelo met Kapel lag in de buurtschap Woolde. Het huis is in 1337 gebouwd en behoorde in het begin van de 16e eeuw aan Frederik van Twickel, die ook heer van Hengelo was.

Het Huis van Hengelo, links met de kapel en begraafplaats aan de Bornsestraat bij het dorp Hengelo (onder). Van rechts naar links stroomt de Drienerbeek. Tussen het dorp Hengelo en de weg naar Borne en Oldenzaal ligt de Thiemsbrug of Tiemsbrug; de brug over de Drienerbeek.

Doopvont

Toen dominee Craandijk op zijn wandelingen door Nederland omstreeks 1880 Hengelo bezocht, vertelde hij ondermeer dat er in de tuin van de pastorie nog twee leeuwen lagen die als wapenschildhouders dienst hadden gedaan bij Huys Hengelo. Deze staan nu bij Stichting Oald Hengelo, zie artikel (pdf).

Of de Romaanse doopvont, die in 1905 opdook in de tuin van de pastorie, uit de Kapel van Huis Hengelo afkomstig is, is nog niet aangetoond, maar wel waarschijnlijk. Deze staat nu in de Ontmoetingskerk.

Feiten

Zeker zijn de volgende feiten:

• Uit opgravingen in 1982 bleek dat de laatste kapel al een Romaanse voorganger had.
• In 1266 is er sprake van een hof te Woolde.
• In 1457 wordt Alef van den Ruteberge beleend met de Hof te Hengelo. Dit gaat over op zijn dochter Adriana, gehuwd met Johan van Twikkelo (1485).
• Genoemd echtpaar schenkt kerkramen aan de kerk.
• In 1515 wordt de klok van de kapel gegoten, in de periode Frederik van Twikkelo. (nu geplaatst in een klokkenstoel op het dak van de Ontmoetingskerk, Drilscholtenstr.).
• In 1545 wordt Frederik in de kapel begraven onder een prachtige zerk nu aanwezig in de kerk in Delden. Ook zijn zoon Adolph wordt in de kerk begraven (testament in het Staatsarchief van Munster, Henk Nadorp).
• Het huis Hengelo wordt ca. 1595 door de Staatsen verwoest (familie Twikkel is Spaansgezind).
• In 1615 worden de restanten gekocht door de Staatsgezinde Ripperda’s.

Einde van Huis Hengelo

Het huis Hengelo wordt ca. 1595 door de Staatsen verwoest (familie Twikkel is Spaansgezind). In 1615 worden de restanten gekocht door de Staatsgezinde Ripperda’s. Wat er in die periode met de kapel is gebeurd, is onbekend.

Het huis is in 1821 gesloopt en nu bevindt zich naast die plek de oude algemene begraafplaats aan de Bornsestraat. De stenen op de begraafplaats markeren de plaats waar de kapel van Huis Hengelo heeft gestaan.

Toeganspoort Huis Hengelo

De oude zandstenen toegangspoort van huis Hengelo werd in 1902 aan het begin van de oprit van het Stroot geplaatst. Daarvoor had de poort bij herberg De Klomp te Enschede gestaan, en de poort heeft de grote brand van 1862 overleefd.